Youtube vond dat ik ‘The Blacklist’ moest gaan kijken. Met korte video’s in mijn tijdlijn probeerde het medium mij te verleiden om te gaan kijken. Dat is gelukt. En daar baal ik van. Hoewel ik geniet van alle verhalen die de fantastische acteur James Spader altijd weer weet op te rakelen in zijn rol als de crimineel Raymond Reddington, ben ik hem liever kwijt dan rijk. Toen ik ging lezen was ik hem kwijt en werd ik rijker.
Ik worstel vaker met die opdringerige tijdlijnen van sociale media en reguliere media. In hun drang om mij steeds meer van hetzelfde te bieden, vernauwt mijn wereld zich op sociale media tot die dingen die ik al kijk. Of dat nu ongelofelijk scherpe fragmenten zijn van de poppenspeler Jeff Dunham, de geestige Britse komiek Michael Mcintyre, ‘Dit was het nieuws’ of Eva Jinek, of jeugdsentiment met Bassie en Adriaan, of dat het nu korte fragmenten zijn uit films en series, of fragmenten van speeches en debatten van politiek leiders (en lang niet alle); het is altijd hetzelfde en zal voor een ander weer anders hetzelfde zijn. En vraag me niet waarom ik déze fragmenten moet zien. The Blacklist leek mij uit te kiezen. Hoezo? En überhaupt: waarom moet ik dit nú zien?
Het meest simpele antwoord is natuurlijk: omdat ik er zelf naar ben gaan kijken. Net als het nieuws. Maar als ik het nieuws check, wil ik niet al het nieuws zien dat met name RTL allemaal verzamelt in de krochten van het Nederlandse medialandschap. Mij interesseert het niets wie met wie is en waarom niet.
Misschien frustreert dit me wel, dat het allemaal zo gefilterd overkomt, op maat gemaakt voor mij, uitgekozen voor mij. Maar dat het én te breed én te smal is. Veel te veel info en suggererend dat dít mijn wereld is. Maar dat is het niet. Ik word dom gemaakt. In hapklare brokken en voorverteerd krijg ik van alles als fastfood aangeboden aan informatie, waar ik niets aan heb en waar ik niets mee kan. En blijf leeg achter.
En tegelijkertijd blijft het ergens aan een haakje hangen. Dan zie ik ineens weer fragmenten voor me en dat maakt me hongerig. Om toch weer te gaan kijken. En Netflix is een meester is je weer terughalen, omdat je dat wil… Maar dat wil ik helemaal niet! En als je dat wel wil, be my guest. En het is ook lekker om even niets te hoeven en vermaakt te worden. Heerlijk. Maar ik merk dat ik dan een afgerond geheel nodig heb. Zo, dit is klaar. En weer verder met mijn eigen leven. Bij mij gaat het teveel in mijn hoofd zitten.
Deze zomer heb ik iets uitgeprobeerd dat me meer in mijn eigen wereld houdt. Ik ben gaan lezen. Dat was een beetje nieuw voor me. Want ik lees weliswaar veel vanuit mijn werk en studie, maar ik ben geen boekenwurm. Maar wat een verrijking is het om allerlei soorten boeken te lezen. Ik ben De Camino gaat lezen, en Nomade, van dezelfde prijswinnende schrijver. Maar ook Danse Macabre van Paul van Loon over de nieuwe Efteling-attractie, een boek over hardlopen met een ezel (‘Hardlopen met Sherman’), bekroonde boeken als ‘In Orbit’ over wat je beleeft als astronaut en de klassieker ‘De brug van San Luis Rey’ over levens die met elkaar verbonden zijn in een tragisch ongeluk. En tenslotte ook kinderboeken als de klassieker ‘Het oneindige verhaal’. Het voordeel van al die boeken is dat ze juist niet oneindig zijn. Na het boek is het klaar. En komt er weer een totaal andere verbeeldingswereld binnen met een ander boek. Ik merkte dat boeken kunnen boeien, maar mij ook mezelf laten zijn. Een boek hijgt niet, maar zegt: ‘Doe ermee wat je wil, geniet, en ga door met je eigen leven.’
En ik kan genieten van hoe andere mensen schrijven, verbeelden, vertellen. Dat laatste kan ‘Red’ Reddington uit The Blacklist ook, maar ik ben zijn gehijg beu. En ik heb de oplossing. Op Youtube zag ik de slotscène (maak je geen zorgen, geen spoiler alert). Er stond bij dat in de laatste dubbelaflevering alle vragen worden beantwoord en alle geheimen onthuld en dat het daarna klaar is. Was dit toch een spoiler? Hoe dan ook: ik ga die kijken, en dat is het klaar. En dan kijk ik daarna weer gewoon kerstfilms.
Otto Grevink is dominee in De Langstraat en verbonden aan Pioniersplek Zin op School. Reacties zijn welkom op ottogrevink@gmail.com.