Zodra de zon gaat schijnen en de temperatuur gaat stijgen, verdwijnt de verse boerenkool als sneeuw voor diezelfde zon. Hetzelfde geldt voor spruitjes, ook al zo’n wintergroente. Diepvriesboerenkool is dan nog wel te koop en zelfs spruitjes in blik, maar liefhebbers – waaronder de schrijfster van dit artikel – kunnen verse spruiten die van Hollandse bodem komen wel vergeten. Daarom – en voor iedereen die überhaupt niet van boerenkool en spruiten houdt – een artikel over zomergerechten, zowel nationale als internationale smakelijke varianten.

Door Brigitte Laurijsen

Boerenkool groeit in de winter en boerenkoolstamppot, in mijn jeugd ook wel (boeren)toppenstamp genoemd, staat dan ook bekend als een wintergerecht. Andere ingrediënten voor wintergerechten zijn spruiten en winterpeen. De benaming ‘wintergerecht’ impliceert – een duur woord voor suggereert – dat er ook zomergerechten bestaan. En misschien ook wel herfst- en lentegerechten. Zouden die benamingen een commercieel doel hebben? Misschien, maar vroeger zat de gerechtenwereld anders in elkaar. Voordat mensen onbegrensd alles konden eten dat uit alle uithoeken van de wereld afkomstig was, werd gewoon gegeten wat er op dat moment kon worden geoogst. Over oogsten gesproken: op het moment dat dit artikel wordt geschreven, zijn buiten nog vele rijen asperges te zien. Die rijen zijn vaak herkenbaar aan het plastic waarmee de asperges zijn afgedekt.

Asperges

Mogelijk weet u op het moment dat deze Zomerkrant verschijnt nog wat asperges ‘op de kop te tikken’ en anders is er vast nog wel ergens een al dan niet verpakte witte of groene variant in een groentezaak of een supermarkt te verkrijgen. Te kopen uiteraard, want voor niets gaat de zon op. Alleen geldt voor witte asperges nu juist dat die zon niet gewenst is. Vandaar dat ze worden afgedekt. Zijn de asperges eenmaal in huis: ga op zoek naar een recept (online vindt u er diverse) of kies voor ‘basic’. Dat betekent: zorgvuldig asperges schillen met een mesje of dunschiller, harde achterkant er af snijden, een pan water aan de kook brengen en de asperges erin gaar laten worden. Om dit volgens velen ‘witte goud’ wit te houden, kunt u aan het water een scheutje melk toevoegen. Hoe lang de asperges in de pan moeten, is aan u. Er zijn recepten waarin een tijd van vier minuten wordt geadviseerd, maar tien minuten is ook een optie.

Zomergroenten

Een Zomerkrant lijkt het uitgelezen medium voor een artikel over zomergerechten. Maar…is dat eigenlijk wel zo? Of toch niet? De antwoorden op deze vragen zijn niet zo gemakkelijk te verwoorden. Ja, de Zomerkrant verschijnt in de zomer – beide Zomerkranten zelfs – en ja, zomergerechten zijn doorgaans wat frisser en lichter (rauwkost- en fruitsalade bijvoorbeeld), maar het is beslist niet zo dat de groenten die van oorsprong alleen in de zomer werden geoogst anno 2025 niet in de herfst, winter of lente verkrijgbaar zijn. Wie op de groente- en fruitafdeling van een supermarkt kijkt, ontdekt groenten en fruit die van ver over de grens komen. Wie weet wordt de benaming voor aardbeien ooit nog ‘winterkoninkjes’ in plaats van ‘zomerkoninkjes’, zoals aardbeien al heel lang liefkozend worden genoemd. Al zijn winterkoninkjes in werkelijkheid natuurlijk een vogelsoort en geen vruchten.

Klimaatverandering

Genoeg over koninkjes, terug naar de vraag: hoort een artikel over zomergerechten in deze tijd van klimaatverandering en verse ingrediënten uit alle windstreken wel in een Zomerkrant? Of het hoort, kunt u zelf bepalen, maar het kan wel. Wat u in de zomergerechten doet, is aan u. Dat kunnen groente- en fruitsoorten zijn die (van oorsprong) op Nederlandse bodem groeien, maar ook ‘exoten’. Aan het klimaat mág u daarbij denken, maar in dit artikel wordt niets aan u opgelegd, slechts geschreven wat u zelf wellicht ook al had gesignaleerd. Namelijk dat lang niet alle groente- en fruitsoorten uit Nederland afkomstig zijn. En dan gaat het alleen nog maar over vers en niet over glazen potjes en blikken blikjes. Kortom: kies zelf en kies vooral wat u en uw gezin of andere huisgenoten lekker vinden.

Lekker

Ook zo’n vraag: wat is lekker? Vroeger gold ‘eten wat de pot schaft’, maar ook dat is al lang geen wet van de spreekwoordelijke ‘meden en perzen’ meer. Ben je vegetariër? Geen probleem. Vroeger was er in een restaurant met moeite een kaassoufflé verkrijgbaar, nu is de keuze reuze. Er zijn zelfs vegetarische en veganistische restaurants. En in de supermarkt staat een complete koeling met allerlei vlees vervangende varianten van burgers, balletjes, schnitzels en nog veel meer. ‘Niet lekker’ kan ook betekenen: geen spruitjes lusten. Of geen bruine bonen. Maar het kan zeker ook gaan over mensen die rauwkost en salades (‘Ik ben geen konijn!’) gruwelijk vinden. Wanneer je dan een fris zomergerecht wilt voorschotelen, dan kun je in de problemen komen.

Samen koken

Maar…geen nood, er is altijd een oplossing voor die problemen. Laat iedereen meehelpen met het bereiden van het ontbijt, de lunch en/of het diner. Wanneer alle gezinsleden en vrienden zelf iets ‘in elkaar flansen’, is er voor iedereen iets lekkers. Een helder soepje of koude tomatensoep (gazpacho, recepten vindt u op internet), een schaaltje stokbrood met al dan niet Franse kazen, een koude pastasalade voor Italiëliefhebbers of ‘gewoon’ warm en goed gaar barbecuevlees. Of boerenkool natuurlijk. Of spruitjes. Met een Nederlands, Engels, Frans, Duits, Spaans, Grieks, Italiaans of anderstalig muziekje erbij wordt het bovendien ongetwijfeld extra gezellig. Zeker als de zon zo af en toe schijnt. Eet smakelijk!